- Μάρι
- (Mari). Αρχαία πόλη της Μεσοποταμίας. Βρίσκεται στον μέσο ρου του Ευφράτη, στη σημερινή τοποθεσία Τελ Χαρίρι της Συρίας. Οι αρχαιολογικές έρευνες ξεκίνησαν το 1933 από μία γαλλική αποστολή κάτω από τη διεύθυνση του Παρό. Ύστερα από ανασκαφές είκοσι ετών, οι επιστήμονες αποκάλυψαν ένα αρχαιοφόρο στρώμα που χρονολογείται μεταξύ τελών τη 4ης και αρχών της 3ης χιλιετίας π.Χ. Αναγνωρίστηκαν τρεις περίοδοι ακμής στην ιστορία της πόλης: μία που εκτείνεται από τα τέλη περίπου της 3ης χιλιετίας π.Χ. έως την εποχή του Ακαδαίου βασιλιά Σαργόν του Μεγάλου· η πόλη ανοικοδομήθηκε και έφτασε σε νέα ακμή κατά το 2050 π.Χ., για να καταστραφεί και πάλι από τον βασιλιά της Βαβυλωνίας Χαμουραμπί το 1700 π.Χ. περίπου. Άγγιξε μία τρίτη και σύντομη περίοδο ακμής το 13o αι. π.Χ., κατά τη διάρκεια της ασσυριακής κατοχής. Τα τελευταία ευρήματα ανάγονται στον 7ο αι. π.Χ.
To M. πρέπει να ήταν ένα από τα αρχαιότερα και σημαντικότερα κέντρα του πολιτισμού της Μέσης Ανατολής και τα μέχρι στιγμής αρχαιολογικά ευρήματα προσφέρουν μια αρκετά σαφή εικόνα του παρελθόντος. Μόνο το βασιλικό ανάκτορο, ένα από τα μεγαλοπρεπέστερα και καλύτερα διατηρημένα οικοδομήματα ολόκληρης της αρχαίας Ανατολής, διαθέτει περίπου τριακόσια δωμάτια και αυλές και καταλαμβάνει συνολική επιφάνεια περίπου 30 στρεμμάτων, δηλαδή πολύ μεγαλύτερη από το περίφημο ανάκτορο της Κνωσού. Η σημαντικότερη ανακάλυψη των ερευνών ανάμεσα στα ερείπια ήταν αυτή του κρατικού αρχείου του βασιλιά του M. Περιείχε περίπου είκοσι χιλιάδες πήλινες πινακίδες με επιγραφές σε σφηνοειδή γραφή. Το εύρημα αυτό αποδείχθηκε πολύτιμο όχι μόνο για τη γνώση των ιστορικών περιπετειών της πόλης έως την εποχή του βασιλιά Ζιμριλίμ (ο οποίος ηττήθηκε από τον Χαμουραμπί), αλλά κυρίως για τις ποικίλες πληροφορίες (γεωγραφικές, διπλωματικές κ.ά.) σχετικά με άλλα κράτη της Μέσης Ανατολής, οι οποίες επέτρεψαν μία σειρά ταυτίσεων μεταξύ των διάφορων πολιτισμών της περιοχής και χρονολογικών ανακατατάξεων.
Λεπτομέρεια από τοιχογραφία στο ανάκτορο του Ζιμριλίμ στη Μάρι με λατρευτική σκηνή.
Dictionary of Greek. 2013.